برررسی نقوش مشترک میان منسوجات ایران دوره سلجوقی (قرون 6و5ه.ق) و منسوجات اسپانیا (قرون 12و11م.)

از دیر باز میان ایران و اروپا تعاملات فرهنگی متعددی وجود داشته است، درباره میزان تاثیرگذاری هنر نساجی ایران بر اروپا و تاثیر صنعت نساجی دوره ساسانی بر نقوش منسوجات بیزانس و گسترش یافتن آنها در اروپا نظریات گوناگونی به اثبات رسیده است. نقش¬پردازی بدیع هنرمندان سلجوقی از نقوش انسانی، حیوانات رو¬ در¬ رو و پشت به پشت درخت زندگی، ترکیب¬بندی ایستا و متقارن درون مدالیون و تزیین نقوش به وسیله خط نوشته¬ها، موجب پذیرش نقش¬مایه¬های هنر ایران در بین هنرمندان اسپانیا گردید. در این پژوهش نقوش مشترک بر روی منسوجات دوره سلجوقی و همزمان با این دوره، اسپانیا مورد بررسی قرار گرفته تا به این سوالات پاسخ داده شود که: کدامیک از نقوش منسوجات سلجوقی بامنسوجات اسپانیا مشترک هستند؟، این نقوش به چه صورت جلوه¬گر شده¬اند؟ نتایج حاصل از پژوهش نشان می¬دهد که نقوش بسیاری از پارچه¬های ابریشمی در اسپانیا قرن 11و12 میلادی با نقوش پارچه¬های سلجوقی مطابقت دارد. این تشابهات به دلیل سیطره طولانی مدت نقوش ساسانی بر نقوش منسوجات ایران و اروپا است، همچنین در دوره اسلامی، به واسطه بسط روابط میان ایران و ممالک اسلامی با اروپا، به ویژه اسپانیا، این نقوش همچنان تاثیرگذار بوده اند. با توجه به منسوجات به دست آمده از دوره سلجوقی و تطبیق آنها با منسوجات اسپانیا در قرون (6-5 ه.ق/12-11م.) می¬توان گفت که نقوش پارچه¬ها، مضامین و ترکیب¬بندی نقوش منسوجات اسپانیا متاثر از ساسانی و تداوم این تاثیرپذیری¬ها تا اواسط سده¬های میانه میلادی، تا حدودی متاثر از نقوش سلجوقی ادامه داشته است. این پژوهش با استفاده از ابزار کتابخانه¬ای و با روش تطبیقی¬- تحلیلی و به هدف جستجوی این تاثیر پذیری در زمینه نقوش مشترک و چگونگی جلوه¬گر شدن نقوش انجام گرفته است.